Het beleidskader Erbij horen en Meedoen in Emmen! is in juni vastgesteld door de raad. In het beleidskader zijn verschillende beleidsterreinen binnen het sociale domein (zorg en ondersteuning, jeugd, veiligheid, participatie) aan elkaar verbonden en vertaald in verschillende opgaven waar we aan werken: Rondkomen (programma 6), Goedvoelen (programma 9) en Ontwikkelen (programma 4). De opgaven bevorderen de samenhang, integraliteit en transformatie van onze inzet in het sociaal domeinen slaat bruggen naar andere domeinen, waaronder het fysieke en economische domein.
We willen in het sociaal domein samenwerken met onze partners op basis van gelijkwaardigheid en tweerichtingsverkeer. Met een groep strategische partners werken we meerjarig en in verschillende allianties aan strategische opgaven. Daarnaast komt ook naar voren in evaluaties dat er wordt gevraagd om meer regie van de gemeente in het sociaal domein. Partijen vinden elkaar niet ‘zomaar’ en verbinding en regie vanuit de gemeente is hierin wenselijk. In het beleidskader is uitgewerkt hoe we dit doen, ondermeer door de inrichting van de sociale infrastructuur te herijken.
Het ontwikkelen van samenwerken in gebiedsnetwerken is een voorbeeld van de manier waarop we als gemeente regie voeren om samen met partners ervoor te zorgen dat samenwerking en samenhang op inzet en ondersteuning van inwoners goed afgestemd is op inwoners en de buurt/wijk/gebied waar zij wonen.
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
We zien dat de budgetten binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) blijvend onder druk staan vanwege vergrijzing van de Emmense bevolking, de invoering van het abonnementstarief en de ingezette beweging om langer thuis te wonen. Dit leidt tot een toename van het aantal maatwerkvoorzieningen in de Wmo. Onder andere bij hulpmiddelen, schoonmaakondersteuning en trapliften zien we het gebruik stijgen. Voor hulpmiddelen zien we dit ook terug in een stijging van de uitgaven. Doordat inwoners langer thuis moeten wonen zijn er meer complexe hulpmiddelen nodig om dit te realiseren. Deze complexe hulpmiddelen zoals aangepaste elektrische rolstoelen zijn een stuk duurder dan reguliere hulpmiddelen.
Afgelopen jaar is er gewerkt aan een dashboard Wmo waardoor er meer zicht en inzicht is op de financiële en inhoudelijke risico's binnen de Wmo. Daarnaast hebben we, in samenwerking met onze hoofdaanbieders, de beweging naar het meer voorliggend oplossen van ondersteuningsvragen gecontinueerd.
De krapte op de arbeidsmarkt heeft ook gevolgen voor de beschikbaarheid van ondersteuning. Afgelopen jaar hebben we te maken gehad met langere wachttijden dan gebruikelijk voor schoonmaakondersteuning. Waar het eerder lukte om deze wachttijden weer terug te brengen hebben ze inmiddels een structureel karakter gekregen en spreken we over een wachtlijst.
Voor de contracten schoonmaakondersteuning en begeleiding die op 1 januari 2025 aflopen zijn de voorbereidingen voor de aanbesteding gestart. In de basis gaan we door op het huidige model waarbij gewerkt wordt met een gebiedsgerichte aanpak een hoofdaanbieders die middels een gebiedsbudget verantwoordelijk zijn voor het leveren van de ondersteuning.
Beschermd Wonen
Het aantal cliënten dat gebruik heeft gemaakt van Beschermd Wonen is stabiel gebleven (circa 180 cliënten). De Wet langdurige zorg (Wlz) is sinds 2021 opengesteld voor mensen met psychische problematiek. Voor deze mensen is het noodzakelijk dat er permanent toezicht beschikbaar is. De instroom naar de Wlz is blijvend hoger dan vooraf verwacht. Landelijk zijn er ambities en doelen gesteld waarin met zorgkantoren, zorgaanbieders en gemeentes samen met het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) wordt gewerkt aan een actieplan, om te instroom in de Wlz te verminderen. Afgelopen jaar hebben de ingezette acties nog niet tot verminderen van instroom in de Wlz geleid.
De beweging van Beschermd wonen naar Beschermd Thuis binnen de Wmo is gericht op de perspectiefvolle groep cliënten, waarbij sociale inclusie centraal staat. Dit is de basis waar de voorbereidingen voor aanbesteding Beschermd Wonen voor 2025 op verder zijn gegaan. In deze voorbereidingen en het uitvoeren van de aanbesteding wordt er samengewerkt in BOCE-verband. De aanbesteding Beschermd Wonen zal in 2024 worden gepubliceerd. Vanwege de voorbereidingen voor de aanbesteding is ervoor gekozen het huidige Regioplan Opvang en Bescherming te verlengen tot en met 2025.
Langer thuis wonen
Door de beweging van zorg in een instelling naar zorg en ondersteuning in de samenleving blijven ouderen en ook inwoners met een psychische kwetsbaarheid steeds vaker zelfstandig (met ondersteuning) thuis wonen.
Deze ontwikkeling raakt zowel het fysiek en sociaal domein en komt samen in de woonzorgvisie en het woonzorgakkoord dat in 2023 is afgesloten tussen de BOCE-gemeenten en woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties en cliënten- en adviesraden. We zetten in op preventie (vanuit brede SPUK en vitaal ouder worden) vanuit de pijlers de gezonde-, de informele en de inclusieve wijk. En dragen we bij aan de realisatie van het koploperproject vanuit het woonzorgakkoord. Het thema ‘ambulantisering’ krijgt ook aandacht in de Woonzorgvisie. We zetten in op een integrale benadering van de woonopgave, met oog voor de sociale aspecten van woningbouw en de acceptatie van inwoners met een (psychische) kwetsbaarheid.
Inclusieve samenleving
We willen toe naar een inclusieve samenleving waarvan iedereen onderdeel kan zijn en waaraan iedereen mee kan doen. Zo investeren we in mensen gelijke kansen geven. Het beleid Emmen Regenbooggemeente is geactualiseerd. We verlengen deelname aan het programma ‘Regenboogsteden 2023-2026 van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap.
Toegankelijkheid heeft bij alles wat we doen binnen het fysieke en sociale domein, eendachtig de motie toegankelijkheid, onze aandacht. Toegankelijkheid wordt ook samengebracht met lokale aanpak discriminatie, actualisering van het beleid Emmen Regenbooggemeente en inwoneractiviteiten rondom gendergelijkheid.
